Bạn mong muốn trở thành một cây viết tự do và sống tốt với nghề? Vậy bạn sẽ làm gì để đạt được mục tiêu đó? Trước hết, bạn cần phải có kế hoạch, lập ra lộ trình phát triển nghề viết, lúc đó bạn sẽ biết mình nên bắt đầu thế nào và phải làm gì để hoàn thành mục tiêu.
- Lộ trình phát triển nghề viết được xem như “biển chỉ đường”, “kim chỉ nam” giúp bạn biết được mình đang ở giai đoạn nào của sự nghiệp, cần học gì, cải thiện gì.
- Nếu không có kế hoạch, bạn sẽ loay hoay, mất nhiều thời gian và rất dễ nản.
- Lộ trình phát triển nghề viết có sức “quyến rũ” mạnh mẽ, bởi nó thúc đẩy sự kiên trì và nỗ lực của bạn.
Mua sách trên Shopee (GIẢM 10%)
Mua sách trên Fahasa (GIẢM 15%)
Con đường trở thành Freelance Writer – Cuốn sách gối đầu giường dành cho những ai nghiêm túc theo đuổi sự nghiệp viết lách.
Cuốn sách sẽ là người bạn đồng hành lâu dài cho dù bạn là newbie hay là một cây viết tự do đang trên lộ trình phát triển sự nghiệp.
Sau 7749 lần đọc tới đọc lui, Linh muốn chia sẻ đến các bạn Newbie những điều có thể áp dụng được ngay (rút ra từ cuốn sách và kinh nghiệm cá nhân) để xây dựng lộ trình phát triển nghề viết.
Nội dung bài viết
Nhập môn nghề viết, “balo hành nghề” của Newbie có gì?
Trước khi “dấn thân” vào nghề và xây dựng lộ trình phát triển nghề viết, Newbie cần trang bị gì?
#1. “Kết thân” với cuốn sách Con đường trở thành Freelance Writer
Bạn và cuốn sách này sẽ “dắt tay nhau” đoạn đường rất dài trong lộ trình nghề nghiệp của Freelance Writer. Vì sao?
- Vì cuốn sách chia sẻ với bạn công thức cơ bản để tạo thu nhập từ viết lách, xây dựng con đường sự nghiệp.
- Những cách kết nối, tìm kiếm khách hàng, thương lượng và đàm phán thù lao… đều nằm trong cuốn sách.
- Và còn nhiều chia sẻ giá trị…
Vì thế “balo hành nghề” của bạn nên có cuốn sách này!
#2. Tìm hiểu thị trường, ngành content và các kiến thức nền tảng về content
Bạn không thể làm nghề khi không biết gì về thị trường, nhu cầu viết. Bạn không thể xây dựng lộ trình phát triển nghề content khi không biết content là gì, có những thể loại nào?…
- Các kiến thức cơ bản về content, bạn có thể thu thập từ nhiều nguồn như Blog, Youtube, Fanpage/Group…
- Về thị trường, nên tìm hiểu xem nhu cầu viết hiện nay là gì và bạn có thể chọn lĩnh vực nào để bắt đầu kiếm tiền và xây dựng lộ trình phát triển nghề viết?… (mình sẽ chia sẻ ở phần dưới)
#3. Chuẩn bị “một tâm hồn đẹp”
- Thứ nhất: “Đừng coi freelance như một cuộc dạo chơi” – Trích Con đường trở thành Freelance Writer.
Nếu bạn thực sự theo đuổi công việc này, hãy xem đó là một cái nghề và đầu tư nghiêm túc.
Nếu bạn chỉ muốn “làm thử”, bạn sẽ sớm “dừng cuộc chơi”.
- Thứ 2: Freelance Writer – Một cuộc sống TỰ DO CÓ NỀ NẾP
Trở thành Freelancer, bạn có thể TỰ DO lựa chọn đối tác, môi trường, không gian làm việc. Bạn sẽ có sự chủ động về thời gian nhưng nếu không sử dụng nó một cách hợp lý thì sẽ ra sao? Bạn sẽ “đầu bù tóc rối” vì deadline dí, thậm chí mất luôn khách hàng và ảnh hưởng đến uy tín cá nhân.
“Khi đã coi viết lách là một nghề nghiệp nghiêm túc, bạn sẽ cần có mục tiêu sự nghiệp và kế hoạch phát triển bản thân cụ thể, dài hạn.”- Trích Con đường trở thành Freelance Writer.
Vì thế, hãy chuẩn bị “một tâm hồn đẹp”, “một tinh thần thép” nếu bạn muốn theo đuổi sự nghiệp viết lách.
#4. Những kỹ năng của người viết content cần có
Dù là newbie hay là cây viết dày dặn kinh nghiệm, bạn phải luôn trau dồi và học hỏi thêm các kỹ năng để có thể sống tốt với nghề.
Tham khảo ngay: Những kỹ năng của người viết content cần có giúp bạn sống “thọ” với nghề.
Hiểu nhu cầu thị trường và lựa chọn lĩnh vực để bắt đầu xây dựng lộ trình phát triển nghề viết
Những chia sẻ ở phần này sẽ giúp các “tấm chiếu mới” định hình được bước đi đầu tiên trong lộ trình phát triển của Freelance Writer.
Nhu cầu thị trường viết và các lĩnh vực được trả thù lao tốt (chia sẻ từ Linh Phan – Con đường trở thành Freelance Writer)
Theo chia sẻ từ tác giả Linh Phan, một số nhu cầu viết mới (trực tuyến) có thể sẽ phát triển trong 5 năm tới:
- Các loại tài nguyên cho phép đọc trực tuyến và tải về.
- Ebook.
- Dạng content chuyên sâu cho Blog.
- Các tạp chí và trang tin online.
- Viết cho website của doanh nghiệp/tổ chức.
- Sách trắng.
- Viết sách cho người nổi tiếng (hoặc muốn nổi tiếng).
Các lĩnh vực được trả thù lao tốt:
- Lĩnh vực tài chính đặc biệt là tài chính cá nhân.
- Lĩnh vực du lịch.
- Digital Marketing.
- Lĩnh vực giáo dục.
- Lĩnh vực sức khỏe.
- Viết sách.
- Kịch bản video.
- Một số lĩnh vực khác: Giải trí, thể thao, làm đẹp và thời trang, công nghệ, bất động sản, nuôi dạy con…
“Có 2 yếu tố quan trọng để bạn sống được tốt khi làm việc tự do đó là: (1) bạn có thể viết được dễ dàng và muốn viết, (2) những bài viết đó được trả tiền xứng đáng.” – Trích Con đường trở thành Freelance Writer
Có thể bạn quan tâm: Cách định giá bài viết content
Lộ trình phát triển nghề viết của LinhConSen, bạn có quan tâm?
Mình bắt đầu công việc content như thế nào? “Bức tranh” hành trình sự nghiệp của mình ra sao? Để Linh tâm sự và chia sẻ một chút về lộ trình phát triển nghề viết của mình:
Giai đoạn tân binh, rèn luyện kỹ năng chuyên môn
Job đầu tiên mình bắt đầu sự nghiệp là viết content SEO về sản phẩm công nghệ cho website, cụ thể là điện thoại iPhone.
- Giai đoạn này, “tấm chiếu mới” LinhConSen bắt đầu học hỏi và rèn luyện các kỹ năng chuyên môn. Mình bắt đầu xây dựng 1 team content nhỏ và trực tiếp lead team.
Giai đoạn “mài giũa ngòi bút”, nâng cao level
Mình nhận thêm job/dự án ở các lĩnh vực khác: du lịch, làm đẹp, sức khỏe, bất động sản…
- Đây là giai đoạn mình mài giũa ngòi bút, rút ra những kinh nghiệm thực chiến.
Dựa trên hiệu quả công việc và các phản hồi từ khách hàng, Linh tìm ra lĩnh vực thế mạnh của mình là Du lịch.
Giai đoạn chuyển mình trở thành cây viết chuyên nghiệp
Mình thử sức ở vị trí Content Creator, Copywriter cho một Agency chuyên cung cấp giải pháp Marketing tổng thể (thời gian làm việc hơn 1 năm rưỡi).
- Đây là giai đoạn Linh chuyển mình từ “con sen bình thường” trở thành “con sen đa năng”, được cọ xát, trau dồi và trải nghiệm rất nhiều cái mới, mình cũng có cái nhìn tổng quát hơn về Marketing.
Đa số các dự án của Agency là Bất động sản, Linh được đào tạo khá kỹ và cùng Team Marketing thực chiến nhiều dự án lớn nhỏ, tích lũy được rất nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực này. Và bất động sản trở thành lĩnh vực thế mạnh thứ 2 mà mình tự tin làm tốt.
Cuối 2018 – nay: Sống với nghề
Linh quyết định nghỉ việc ở Agency để tiếp tục theo đuổi sự nghiệp Freelance Writer. Và hiện tại:
- Mình xây dựng được một đội ngũ Marketing riêng gồm 2 nhóm: (1) nhóm cùng Linh cung cấp giải pháp content marketing cho các dự án lớn (chủ yếu là du lịch và bất động sản); (2) nhóm newbie, cộng tác viên đảm nhận những dự án nhỏ/lẻ (đa dạng lĩnh vực).
- Mình hợp tác với 2 công ty (bất động sản, du lịch): Tư vấn chiến lược, kế hoạch phát triển nội dung, đảm nhận vai trò hướng dẫn cho nhân viên mới/team content của họ.
- Cho ra đời Blog Linh Con Sen Dot Com (09/2020) chia sẻ giá trị, kinh nghiệm, giúp các “con sen” xây dựng lộ trình phát triển nghề viết. Định hướng tương lai xây dựng các sản phẩm như ebook, sách, khóa học viết… phát triển doanh nghiệp online của riêng mình.
Tính đến thời điểm hiện tại, đây là giai đoạn “đỉnh cao” của mình. Tương lai có “đỉnh của chóp” hơn nữa hay không thì mình vẫn đang đặt ra các mục tiêu để cố gắng.
Gợi ý lộ trình phát triển nghề viết dành cho Newbie
Bạn có thể lựa chọn nhiều hướng cho lộ trình phát triển nghề viết của mình. Quan trọng là có sự đầu tư nghiêm túc, lên kế hoạch cụ thể, nỗ lực và kiên trì.
Ở giai đoạn khởi đầu, hầu hết các bạn newbie thường loay hoay không biết nên làm gì, thậm chí mất nhiều thời gian vì không xác định được hướng đi phù hợp.
Một số gợi ý dưới đây tin rằng sẽ giúp bạn tiết kiệm thời gian hơn để có thể bắt tay ngay vào việc kiếm thu nhập từ nghề viết và tìm ra kim chỉ nam cho lộ trình phát triển nghề viết của mình.
Giai đoạn 1: Tìm hiểu về nghề content
Newbie không cần phải tìm hiểu quá sâu, chỉ cần nắm được cơ bản bức tranh tổng quát nghề content sẽ gồm có các thể loại: SEO Content, Social Content, Copywriting, PR.
Sau đó với 4 ngách này, bạn tìm hiểu các thông tin liên quan.
Ví dụ như ngách SEO Content thì cần biết được SEO Content là gì? Nội dung chuẩn SEO Content là như thế nào? Làm SEO Content thì cần những kỹ năng gì?…
Giai đoạn 2: Lựa chọn ngách, hoàn thiện kỹ năng cơ bản về nghề
Sau khi tìm hiểu về 4 ngách trên, bạn kết hợp với cuốn sách Con đường trở thành Freelance Writer (trang 55-59), nắm được nhu cầu viết và các lĩnh vực có thù lao tốt.
- Không nhất thiết bạn phải “ép” mình theo những lĩnh vực có thù lao cao. Hãy thành thạo và trở thành “chuyên gia” trong một lĩnh vực nào đó, bạn vẫn hoàn toàn có thể tìm được nhiều cơ hội tốt trong lộ trình nghề nghiệp của Content Writer, Freelancer.
- Lựa chọn ra thể loại, lĩnh vực mà bạn thích hoặc là thế mạnh để bắt đầu.
- Thật ra việc lựa chọn thể loại, lĩnh vực này còn tùy thuộc vào cơ hội nghề nghiệp của bạn nữa.
Một ví dụ cụ thể: Linh có thế mạnh SEO Content, thích lĩnh vực du lịch, thế nhưng khi làm việc tại Agency thì mình có cơ hội được đào tạo về Copywriting và thực chiến nhiều ở lĩnh vực Bất động sản.
Vậy đó, cơ hội tới thì bạn hãy cứ nắm bắt. Còn việc lựa chọn thể loại hay lĩnh vực để bắt đầu thì cứ dựa vào 2 yếu tố: Yêu thích/Thế mạnh và Cơ hội.
Giai đoạn 2 này bạn cần hoàn thiện một số kỹ năng cơ bản về nghề để sẵn sàng cho giai đoạn rèn luyện chuyên sâu.
Giai đoạn 3: Rèn luyện kỹ năng chuyên môn
Ở giai đoạn này, bạn cần rèn luyện các kỹ năng chuyên môn và bắt buộc phải tinh thông thể loại, lĩnh vực đã lựa chọn.
Vậy rèn luyện như thế nào? Làm cách nào để đạt tới cảnh giới tinh thông?
#1. Tự học nghề
Trong suốt lộ trình phát triển của Content Writer, Freelance Writer, bạn bắt buộc phải có kỹ năng tự học.
Bạn có thể tự học từ rất nhiều nguồn kiến thức như Sách, Website, Youtube hay các Fanpage/Group…
Muốn đi nhanh, đi xa với nghề này, đòi hỏi bạn phải có sự tò mò để tìm tòi, học hỏi, trau dồi, rèn luyện, cải thiện.
Tham khảo một số Blog hay giúp bạn tự học và trau dồi các kỹ năng content:
https://www.linhphan.co/writing – Blog của Linh Phan, hướng dẫn kỹ thuật viết từ cơ bản đến nâng cao.
https://phungthaihoc.com/content-copywriting/
https://ngocdenroi.com/viet-blog-kiem-tien – Chiếc Blog này phù hợp với những bạn định hướng phát triển doanh nghiệp online.
https://linhconsen.com/ – Là mình nè, LinhConSen chuyên chia sẻ kinh nghiệm thực chiến và giúp bạn xây dựng lộ trình kiếm tiền từ nghề viết.
#2. Nếu có tài chính, hãy tham gia khóa học nghề content
Đi học cũng là một cách đầu tư hiệu quả và tiết kiệm thời gian. Đặc biệt, bạn còn có cơ hội để kết nối và xây dựng thêm nhiều mối quan hệ trong nghề.
Nếu bạn có thời gian và sự kiên nhẫn, thì tự học. Nếu bạn muốn tiết kiệm thời gian, thì đi học.
Lưu ý để tránh chọn nhầm “lớp”, bạn cần phải tìm hiểu kỹ lưỡng trước khi quyết định tham gia bất kỳ khóa học nào.
Chẳng hạn nếu xem Newbie như một đứa trẻ 6 tuổi thì chắc chắn lớp đầu tiên phải là lớp 1 chứ không thể nào nhảy 1 phát vào học lớp 2 hay 3 được.
- Bạn là Newbie và chưa biết gì về nghề content, vậy thì tìm khóa học nhập môn, khóa căn bản nghề viết.
- Nếu bạn có nhu cầu học nâng cao về PR thì tất nhiên khóa nhập môn là không phù hợp.
#3. Tự nhận “kèo” để mài giũa ngòi bút
Bạn có thể tự mình tìm kiếm các job nhỏ để thử sức, vừa kiếm thu nhập vừa mài giũa ngòi bút.
Có thể bạn quan tâm: Các nguồn tìm kiếm khách hàng cho dân content Linh đã áp dụng
#4. Nếu không thích “đơn độc” thì chọn rèn luyện ở các Team Freelancer, công ty hoặc Agency
Làm việc theo đội nhóm, có sếp, có leader, được hướng dẫn và đào tạo cũng là cách giúp bạn phát triển rất nhanh.
Là Newbie, bạn cần có những mối quan hệ đầu tiên trong nghề, cần môi trường để cọ xát, học hỏi, rèn luyện. Các công ty, Team Freelancer hay Agency chính là những môi trường lý tưởng.
+ Bạn có thể ứng tuyển vào các công ty hay bất kì đơn vị tuyển dụng content nào để bắt đầu học nghề.
+ Những lợi thế khi hoạt động tại các Team Content – Freelancer:
- Bạn không cần phải tự mình tìm kiếm job/dự án (giai đoạn tân binh việc tìm khách hàng khá khó khăn).
- Bạn có cơ hội thử sức ở đa dạng lĩnh vực và chọn ra được lĩnh vực thế mạnh của mình.
- Bạn vừa có thể rèn viết, nâng cao tay nghề lại vừa kiếm được thu nhập.
+ Những lợi thế khi làm việc tại Agency:
- Được đào tạo bài bản và chuyên sâu các kiến thức, kỹ năng về nghề cho vị trí Content Creator, Copywriter.
- Là môi trường tốt để bạn thỏa sức sáng tạo, tích lũy kinh nghiệm.
- Được làm việc cùng team Marketing và bạn sẽ hình dung rõ nét nhất quy trình từng bước triển khai một dự án.
- Bạn sẽ rèn luyện được thêm nhiều kỹ năng khác: kỹ năng làm việc nhóm, kỹ năng quan sát, đặt câu hỏi, giao tiếp… và cải thiện, hoàn thiện những gì còn thiếu hụt.
#5. Kết nối với những cây viết tự do khác
Phần này Linh rút ra từ lời khuyên của chị Linh Phan qua cuốn sách Con đường trở thành Freelance Writer.
“Hãy trò chuyện với những cây viết tự do khác. Tôi đã có được nhiều bài học khi đi theo và trò chuyện với những cây viết tự do đã thành công. Hãy liên hệ với họ, hãy tham gia vào hội nhóm dành cho người làm việc tự do, chia sẻ những gì bạn biết hay đặt câu hỏi. Họ là một nguồn “tài nguyên” rất có giá trị giúp bạn tránh được những vấp váp không đáng có để đạt mục tiêu của mình nhanh chóng hơn.”
Từ kinh nghiệm cá nhân, mình muốn bổ sung thêm 1 lời khuyên dành cho newbie:
“Hãy giữ mối quan hệ tốt với đối tác, khách hàng của bạn. Họ cũng là một “tài nguyên” rất giá trị giúp bạn hoàn thành tốt công việc và tích lũy kinh nghiệm. Khi bạn làm việc có tâm, hỗ trợ nhiệt tình, có tinh thần cầu tiến thì đối tác cũng không ngại chia sẻ, hỗ trợ. Đặc biệt, chính họ cũng sẽ giới thiệu thêm cho bạn nhiều khách hàng mới.”
Giai đoạn 4: Tự do lựa chọn hướng sống với nghề
Khi đã là một cây viết giỏi trong nghề, tích lũy được nhiều kinh nghiệm, hồ sơ năng lực/portfolio hấp dẫn, bạn có thể lựa chọn nhiều hướng sống với nghề tùy vào mục tiêu của mình.
- Bạn có thể hướng đến vị trí cao hơn ở Agency hoặc bất kì đơn vị nào khác.
- Bạn có thể tự mình xây dựng một đội ngũ Freelancer riêng, tự đào tạo team, tìm kiếm khách hàng/dự án và tạo nguồn thu nhập thụ động mỗi tháng.
- Bạn có thể định hướng trở thành một người đào tạo viết (writing coach).
- Bạn có thể trở thành một Blogger xây dựng doanh nghiệp online của riêng mình. Chiếc Blog này nên có ngay từ lúc bạn bắt đầu sự nghiệp.
“Blog là nơi không chỉ giúp người khác biết bạn viết như thế nào, viết về cái gì mà nó còn là nơi giúp bạn xây dựng cộng đồng, tiếp thị và có thu nhập thụ động. Bạn có thể sử dụng dịch vụ tạo Blog miễn phí trên các nền tảng như wix, wordpress… và tới lúc sẵn sàng thì chọn và mua một tên miền phù hợp để bắt đầu công việc chuyên nghiệp hơn.” – Trích sách Con đường trở thành Freelance Writer.
Làm nghề đến nay đã 6 năm nhưng Linh chỉ mới vừa xây dựng Blog từ cuối tháng 8 năm 2020. Và mình cảm thấy khá tiếc nuối: Vì sao không làm nó sớm hơn trong lộ trình phát triển nghề viết của mình?
- Chiếc Blog là nơi hiệu quả để bạn “phô diễn” năng lực của mình và PR thương hiệu.
- Khách hàng sẽ tự tìm đến bạn và bạn có thể tự do lựa chọn đối tác, tự tin thương lượng chi phí phù hợp. Chính nhờ chiếc Blog này Linh đã nhận được một dự án content marketing Bất động sản với chi phí 100 triệu và nhiều job khác.
- Và bạn có thể xây dựng được rất nhiều thứ trên Blog: Làm Affiliate Marketing, tạo ra các sản phẩm/khóa học trực tuyến…
Tóm gọn lại, lộ trình phát triển nghề viết gồm 4 giai đoạn:
Giai đoạn 1: Tìm hiểu về nghề.
Giai đoạn 2: Lựa chọn ngách, lĩnh vực để bắt đầu.
Giai đoạn 3: Học nghề, mài giũa ngòi bút, tích lũy kinh nghiệm.
Giai đoạn 4: Tự do lựa chọn hướng sống với nghề.
Lời khuyên dành cho bạn:
Khi bạn lập ra lộ trình phát triển nghề viết, không có nghĩa là bạn phải “cứng nhắc” tuân thủ nó một cách triệt để. Tùy vào hoàn cảnh, cơ hội, kỹ năng chuyên môn, kinh nghiệm mà bạn hoàn toàn có thể xem xét lại để hoàn thiện nó hoặc thay đổi khi cần thiết.
Con đường trở thành Freelance Writer chuyên nghiệp và sống tốt với nghề là một hành trình không hề dễ dàng. Nhìn lại 6 năm gắn bó với nghề, có lúc thăng lúc trầm nhưng quan trọng hơn hết mình đã có được nhiều trải nghiệm thú vị và hiện tại vẫn rất “máu lửa” với nghề.
Hy vọng cuốn sách Con đường trở thành Freelance Writer cùng những chia sẻ của LinhConSen sẽ giúp bạn vận dụng hiệu quả để xây dựng lộ trình phát triển nghề viết cho mình và ngày càng “đắt giá” hơn trong sự nghiệp. Chúc các bạn thành công!
================================================================================
Content giống như cafe
Nếu “ngon” sẽ khiến bạn mất ngủ.
Bài chia sẻ của mình có hữu ích với bạn không? Mình rất cần những góp ý từ bạn! Hoặc bạn có thể mời Linh một ly cafe để tiếp sức mình tạo thêm thật nhiều ly “cafe content” thơm ngon đấy!
Ly coffee tiếp sức sẽ đến với mình siêu nhanh bằng 2 cách:
#1. Chuyển khoản ngân hàng
- Ngân hàng: Vietcombank – Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam
- Số TK: 0721000553856
- Chủ TK: TRẦN THỊ MỸ LINH
#2. MoMo:
SĐT: 0358802617 – TRẦN THỊ MỸ LINH
Hoặc quét mã QR
){kind=link}
rất bổ ích, mình đang dần học được cách viết content qua các bài chia sẻ của bạn
Cảm ơn bạn. Chúc bạn thành công!